DZIAŁOSZYN – PRZYWÓZ – OSJAKÓW – BURZENIN – SIERADZ – WARTA
DZIEŃ I
Rzeka: Warta
Start: Działoszyn
Koniec: Przywóz
Długość: 27 km
Czas spływu: 5-6 h
Stałe przenoski: 2
Rodzaj trasy: łatwa
DZIEŃ II
Rzeka: Warta
Start: Przywóz
Koniec: Osjaków
Długość: 22 km
Czas spływu: 4-5 h
Stałe przenoski: 1
Rodzaj trasy: łatwa
DZIEŃ III
Rzeka: Warta
Start: Osjaków
Koniec: Burzenin
Długość: 25 km
Czas spływu: 5 h
Stałe przenoski: 1
Rodzaj trasy: łatwa
DZIEŃ IV
Rzeka: Warta
Start: Burzenin
Koniec: Sieradz
Długość: 25 km
Czas spływu: 5 h
Stałe przenoski: 0
Rodzaj trasy: łatwa
DZIEŃ V
Rzeka: Warta
Start: Sieradz
Koniec: Warta
Długość: 17 km
Czas spływu: 4 h
Stałe przenoski: 0
Rodzaj trasy: łatwa
OPIS OGÓLNY TRASY:
Zapraszamy na 5-cio dniowy spływ rzeką Wartą z Działoszyna do miejscowości Warta. Trasa bardzo łatwa, charakteryzująca się dużą zmiennością krajobrazów przyrody. Początkowa rzeka przedziera się przez „Załęczański Park Krajobrazowy”, tworząc „Wielki Łuk Warty”. Szerokie koryto, piękne, duże wyspy oraz dzikość przyrody zachwycą kajakarzy. Delikatne bystrza, pozostałości po progach wodnych oraz stare młyny dodają naszej przygodzie niepowtarzalnego uroku. Trasa wyjątkowo obfita w atrakcyjne miejsca, m.in. „Suchą Strugę”, „Górę Zelce”, „Żabi Staw”, „Górę Świętej Genowefy” , wywierzysko krasowe – „Granatowe Źródła” oraz fortyfikacje obronne „Grodzisko” w Konopnicy. Z czasem rzeka zmienia się. Znikają wyspy, koryto się zwęża. Wpływamy do „Parku Krajobrazowego Warty i Widawki”.
Całą trasę podzieliliśmy na 5 odcinków po około 20 – 25 kilometrów. Średni czas płynięcia każdego etapu to około 5 godzin.
Wzdłuż rzek bardzo dobrze rozbudowana sieć noclegowa. Dostępne hotele z restauracjami i salami konferencyjnymi, ośrodki wypoczynkowe, domki letniskowe oraz pola namiotowe.
OPIS SZCZEGÓŁOWY TRASY:
PIERWSZY DZIEŃ:
W Działoszynie zaczyna się przełomowy odcinek Warty, tzw. „Wielki Łuk Warty”. Przepływamy przez Wyżynę Wieluńską zbudowaną ze skał wapiennych oraz Załęczański Park Krajobrazowy. Zaczynamy przed mostem drogowym w zatoczce. Dogodne miejsce z łatwo dostępnym brzegiem oraz podstawową infrastrukturą turystyczną (drewniane altany). W Lisowicach most drogowy. Od tej pory towarzyszą nam szerokie rozlewiska z wyspami w korycie. Przed mostem w Lisowicach dogodne miejsce aby dobić do brzegu. W pobliżu znajduje się ”Sucha Struga” czyli źródła krasowe, którymi woda wybija na powierzchnię a znika w ponorach we wsi Kolonia Lisowice. Tasarzowizna i kolejna przeszkoda. Na wprost lewobrzeżny młyn wodny z pozostałościami po kole młyńskim. Próg do spłynięcia z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. W prawo przed młynem odchodzi odnoga z niebezpiecznym bystrzem prowadzącym wprost na zatopione drzewo. Trudny odcinek. Przepływać ostrożnie. Po 2 km docieramy do mostu w Bobrownikach. Za nim, z lewej polana na biwak. Bobrowniki to doskonały punkt wypadowy aby obejrzeć „Górę Zelce” w rezerwacie „Węże”, „Żabi staw” oraz „Górę Świętej Genowefy”. Następnie bez przeszkód dopływamy do Starej Wsi (Załęcze Małe). Piękna, szeroka i piaszczysta plaża po lewej stronie, zachęca do chwili odpoczynku i kąpieli. W niedalekiej odległości znajduje się starorzecze oraz „Granatowe źródła” (źródło krystalicznie czystych wód podziemnych wybijające na powierzchnię) warte zobaczenia. Mijając Załęcze Wielkie przepływamy pod mostem. W połowie drogi do Kępowizny lewobrzeżna plaża przy przełomie Warty oraz ysoka prawostronna skarpa. W Kępowiznie rozmyty, kamienisty próg przy starym młynie. Niebezpieczne miejsce z bystrzem. Za nim prom. W Przywozie drewniane pale w wodzie. Za mostem dogodne miejsce na zakończenie spływu, po lewej stronie.
DRUGI DZIEŃ:
Wodujemy kajaki przy moście w Przywozie. Dla zapominalskich możliwość zakupów w pobliskim sklepie. Na odcinku do Krzeczowa piękny fragment, gdzie rzeka płynie wzdłuż skarpy porośniętej lasem, następnie dwa razy zmienia kierunek o 180°, tworząc „ósemkę”. Przepływamy pod mostem drogowym i docieramy do progu wodnego w Kamionie. Zbudowany jest z metalowych podkładów kolejowych, po bokach wzmocniony kamieniami. Obchodzimy go prawą stroną ok. 150 metrów. Za progiem wodnym uwaga na długie i kamieniste bystrze. W Krzeczowie most (trasa nr 486 Wieluń – Działoszyn). Dogodne wyjście na prawy brzeg, zachęcające do odpoczynku i chwili relaksu. Za mostem kolejne bystrze. Jeszcze dłuższe niż poprzednie, o charakterze „zwałkowym”. Sprawi frajdę osobom szukającym dodatkowych wrażeń. W Łykowie, przy silosach młyńskich, rozmyty próg wodny. Przepływając należy zachować ostrożność. Za prawym zakolem kręcono sceny filmu „Nad Niemnem”. Po prawej stronie rzeki, w Kochlewie „Źródło Świętego Floriana” – wywierzysko krasowe o bardzo dużej wydajności. Wyjątkowe w skali kraju. Dalej w Kajdasie zniszczony próg wodny z metalowych pali. Spływać ostrożnie. Na lewym brzegu piaszczysta plaża (pozostałość po wyspie rzecznej) oraz niewidoczny z rzeki zabytkowy, drewniany młyn. Możliwe zwiedzanie po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielami. Wpływając do Osjakowa przecinamy most drogi krajowej nr 8 (Warszawa – Wrocław). Za nim pale w nurcie z małym bystrzem. Lądujemy na plaży, po prawej stronie. Dogodne miejsce na biwak i nocleg.
TRZECI DZIEŃ:
Startujemy w Osjakowie niedaleko stadionu. Wodujemy kajaki poniżej zniszczonego progu wodnego. Dogodne zejście do wody. Płynąc w dół rzeki mijamy kładkę dla pieszych. W miejscowości Strobin przekraczamy granicę Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki. Po prawej stronie, przed rozwidleniem koryta (wyspa), średniowieczny gród obronny „Grodzisko”. Doskonały punkt widokowy na dolinę Warty. Dalej rozmyty ale spławny próg wodny. Wyspę opływamy prawą odnogą. Dobijamy do prawego brzegu około 80 metrów przed zniszczonym progiem elektrowni wodnej w Konopnicy. Niebezpieczne miejsce. Silny prąd wsteczny za progiem. Zalecane obejście prawym brzegiem. Ponowne wodowanie kajaków poniżej tamy przy moście drogowym (Konopnica – Szynkielów). Następnie malowniczy fragment rzeki wśród gęstego lasu. Warto zrobić kilka zdjęć. W Rychłocicach niewielkie bystrze na łuku przed mostem Wieluń – Łask. Spokojniejsza woda przy lewym brzegu. Drewniane pale oraz niewielkie bystrze w Jarocicach. Wysokie wapienne brzegi w Majaczewicach. Na wysokości Wielkiej Wsi B – prawobrzeżny rezerwat przyrody „Winniczek”. Przepływamy pod mostem z Burzenina do Widawy. Za nim pale w wodzie. Pozostałość po starej przeprawie. Szeroka piaszczysta plaża na prawym brzegu. Tutaj możemy zakończyć spływ lub spłynąć dalej, ok. 1 km na kolejną plażę.
CZWARTY DZIEŃ:
W Burzeninie możemy wodować kajaki w dwóch miejscach. Pierwsze to plaża niedaleko mostu drogowego do Widawy lub plaża na wyspie, około 1 kilometra dalej, w Strumianach. Od początku trasy płyniemy przez Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Krajobraz ulega zmianie. Z koryta znikają rzeczne wyspy. W niewielkiej odległości rzeki znajdują się wały przeciw powodziowe. W Tyczynie resztki zniszczonego progu wodnego. Spływamy go ostrożnie. Pod wodą kawałki betonu, kamieni i metalowych umocnień. Jest to ostatnia przeszkoda przed tamą Zbiornika Jeziorsko. Za 1, 5 km prawobrzeżne ujście Widawki do Warty. Wkrótce docieramy do plaży w Strońsku. Na horyzoncie widać górującą wieże kościoła. Korzystając z postoju jest to doskonała okazja aby udać się do sklepu. Po drodze mijamy bunkry z II Wojny Światowej (stanowiska strzelców ckm). Są tą pozostałości po linii umocnień Beleń – Zagórzyce oraz rozegranej bitwie w dniach 4 -5 września 1939 roku. Podążając dalej z nurtem Warty obserwujemy wysokie brzegi, porośnięte gęstą roślinnością. Mijamy most drogi ekspresowej S8, dalej tak zwany „krowi most” w Woźnikach oraz „stary most na krajówce 14/12” (Sieradz – Zduńska Wola). Przepływając pod tym ostatnim trzymajmy się lewej strony. Zatopione kamienie przy prawym brzegu powodują „gotowanie” wody. Po tej małej niedogodności naszym oczom ukaże się długi, lewy łuk rzeki ciągnący się aż za horyzont. Szeroka, piaszczysta plaża za łukiem przykuje naszą uwagę co może skutkować wpłynięciem na mieliznę. W tym miejscu Warta jest szeroka a główny nurt i głębsza woda znajdują się po prawej stronie. To już niestety ostatni kilometr naszego spływu. Miniemy jeszcze tak zwany „wysoki”, czyli wysoki brzeg gdzie w latach 70 i 80-tych mieszkańcy Sieradza bawili się skacząc do wody. Niestety aktualnie głębokość wody w tym miejscu jest niewystarczająca. Za chwilę dostrzeżemy „biały most” w Sieradzu. Za wiszącą przeprawą ok. 150 metrów dalej, po lewej stronie znajduje się Kajakowy Klub Sportowy w Sieradzu. Przy nim dogodna zatoczka aby bezpiecznie „zaparkować” nasze kajaki i wyjść suchą stopą na ląd.
PIĄTY DZIEŃ:
Zaczynamy przy stanicy kajakowej, blisko wiszącego „Białego Mostu”, gdzie swoje ujście ma Żeglina. Niedaleko znajduje się barka wydobywająca piasek z dna rzeki. Należy uważać na linę rozciągniętą między brzegami. Przepływamy pod mostem kolejowym (Poznań – Warszawa). Zatopione gruzy zniszczonego poprzedniego mostu, w trakcie II Wojny Światowej, tworzą delikatne bystrze. Mijamy nieczynne już Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego „Sira”. Z wody dobrze widoczne, duże rury, którymi odprowadzano ścieki do rzeki. Intensywne działania proekologiczne w latach 90-ych oraz utworzenie oczyszczalni ścieków pozwoliło przywrócić rzece jej należytą czystość. Aktualnie woda w Warcie, na większości odcinków posiada I oraz II klasę czystości wód. Nic więc dziwnego, że w Warcie bytują raki. W Dzigorzewie prom. Następnie lewobrzeżny dopływ – Myja. W Biskupicach most drogowy. Na prawym brzegu miejscowość Grądy oraz zespół bunkrów z 1939 roku. Wzdłuż koryta ciągną się łąki oraz podmokłe tereny. Na brzegach gęste zarośla, topole i wierzby. W pewnej odległości wały przeciw powodziowe. Dzień kończymy w stanicy wodnej, po lewej stronie, przed mostem drogowym w Warcie (Błaszki – Łódź).
NOCLEGI:
Wzdłuż całej trasy spływu funkcjonuje duża ilość ośrodków wypoczynkowych oraz hoteli z restauracjami oraz salami konferencyjnymi. Dzięki temu możemy wybrać dogodne miejsce oraz rodzaj noclegu. Polecany domki letniskowe, pokoje gościnne lub pola namiotowe.
DLA KOGO TRASA?
Bardzo ciekawa trasa spływu na Warcie. Wyjątkowe walory przyrodnicze oraz ilość miejsc wartych zobaczenia nie pozwolą nikomu się nudzić. Spływ na którym musi być każdy kajakarz. Ze względu łatwą trasę oraz dostępność szerokiej gamy noclegów spływ polecany zorganizowanym grupom szkolnym, firmowym czy rodzinnym.
Dla firm możliwość zorganizowania konferencji lub szkoleń pracowniczych. Dogodna baza edukacyjno-noclegowa w Działoszynie, Burzeninie, Sieradzu i Warcie.
MIEJSCOWOŚCI POŁOŻONE WZDŁUŻ TRASY:
Działoszyn
Lisowice
Kolonia Lisowice
Węże
Bobrowniki
Stara wieś
Przywóz
Kamion
Krzeczów
Drobnice
Zmyślona
Kajdas
Osjaków
Lesisko
Wałków
Strobin
Konopnica
Rychłocice
Mała Wieś
Jarocice
Siemiechów
Majaczewice
Burzenin
Antonin
Zarzecze
Witów
Ligota
Tyczyn
Okopy
Bobrowniki
Pstrokonie
GALERIA ZDJĘĆ
Załęczański Park Krajobrazowy:
- utworzony 5 stycznia 1978 roku, położony na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej, w województwach łódzkim, opolskim i śląskim. Celem jego powołania jest ochrona jurajskiego krajobrazu Wyżyny Wieluńskiej. Park obejmuje tereny leżące w zakolu rzeki Warty, tzw. Łuk Załęczański, oraz przełomy Warty przez Wyżynę Wieluńską – Działoszyński i Krzeczowski.
Wielki Łuk Warty:
- 40 km odcinek Warty, prowadzący przez malownicze tereny Załęczańskiego Parku Krajobrazowego. Rzeka płynie naturalną doliną wśród łąk i lasów, bogatych w wiele unikatowych form przyrodniczych.
Wąsosz:
- Kościół pw. św. Andrzeja w Wąsoszu Górnym został wzniesiony w I połowie XIX wieku. Pierwsza świątynia była z pewnością drewniana. Przebudowano ją w 1732 r., ale swój obecny kształt zawdzięcza odbudowie po pożarze w 1848 r. oraz przebudowie przeprowadzonej w 1937 r.
Działoszyn:
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Marii i Magdaleny, zbudowany w 1787 roku w stylu barokowym.
- renesansowy pałac wzniesiony ok. 1600 r. za sprawą Andrzeja z Kurozwęk Męcińskiego. Początkowo obronny dwór w II połowie XVIII w. został przebudowany na rezydencję pałacową przez starostę Stanisława Męcińskiego. W tak rozbudowanej rezydencji gościł on króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, swego dawnego kolegę szkolnego a na jego cześć niektóre komnaty zwane zostały później królewskimi. Wspaniały wygląd zyskało również otoczenie pałacu, powstał ogród w stylu francuskim ze szpalerami, roślinami egzotycznymi i sztucznymi grotami muszlowymi. Istniała tu również winnica, pomarańczarnia oraz kanały wodne i stawy z wysepkami, a Męciński w pałacu utrzymywał własny teatr i kapelę.
- elektrownia wodna wybudowana została w 1912 r. Wytwarzała prąd zmienny dwufazowy o mocy 20 kW i napięciu 120 V.
Kolonia Lisowice:
- strumyk zwany „Suchą Strugą”, który nie dopływa do rzeki, lecz znika w tak zwanych ponorach, czyli skalnych szczelinach. Interesująca forma krasowa, inaczej zwana łykaczem. Miejsce wnikania wód strumienia krasowego przez szczeliny pod powierzchnię terenu, świadczące o aktywności procesów krasowych zachodzących w podłożu. Na odcinku około 1,5 km ciek płynie podziemnymi kanałami. Nazwa Sucha Struga pochodzi od suchej doliny biegnącej od ponorów do wywierzysk krasowych w Lisowicach. Struga inaczej zwana Krępą to strumień krasowy, który swój początek bierze na wschód od wsi Parzymiechy i płynie wzdłuż południowej granicy parku w kierunku przeciwnym do biegu Warty. Na odcinku od ponory do koryta rzeki, na wapiennych stokach suchej doliny zauważalne są liczne skamieniałości w tym amonity. Często dzięki działalności ponorów zmniejsza się zagrożenie powodziowe gdyż woda wnika w głąb obszaru krasowego.
Węże:
- Wapienna Góra Zelce – obiekt przyrodniczy chroniony w ramach rezerwatu „Węże”. Znajdują się tu liczne jaskinie, w których zimują nietoperze. W jaskiniach tych znaleziono również kości pradawnych zwierząt.
Bobrowniki:
- Żabi Staw, w którym na wiosnę możemy spotkać liczne płazy (m.in. żabę moczarową i kumaka nizinnego) oraz podziwiać piękno kwiatów wodnych.
- Góra Świętej Genowefy to pagór meandrowy na prawym brzegu Warty, leżący na zachód od wsi Bobrowniki. Wznosi się 200 m n.p.m. Góra tworzy dwudziestopięciometrową, stromą ścianę ponad doliną Warty.
Stara Wieś:
- Granatowe Źródła w starorzeczu będące bardzo rzadką formą krasowych źródeł terasowych. Znajdują się przy drodze ze Starej Wsi do Tronin. Kępowizna, Naprzeciw ośrodka ZHP znajduje się stary, zabytkowy młyn wodny wybudowany na początku XX w.
Łaszew:
- Drewniany kościół typu wieluńskiego. Świątynia p.w. św. Jana Chrzciciela powstała w I połowie XVI w. W głównym Ołtarzu barokowym znajduje się gotycka Pieta z ok. 1430 roku.
Popowice:
- kościółek filialny typu wieluńskiego pod wezwaniem Wszystkich Świętych, zbudowany ok. 1520 r. bez użycia gwoździ.
Grębień:
- Kościół również typu wieluńskiego z XVI w., posiadający renesansową polichromię fundacji Jana Łaskiego
Dzietrzniki i Pątnów:
- Kościoły murowane w kształcie krzyża z początku XX wieku.
Przywóz:
- datowane na II-III w. n.e. dwa kurhany książęce datowane na II-III w. n.e.
osada z epoki brązu, ok. 1200-800 r. p.n.e.
Kamion:
- Modrzewiowa kapliczka z XVIII wieku. Wzniesiona ok. 1750 – 1770 roku. Jeden z najcenniejszych zabytków architektury Załęczańskiej Parku Krajobrazowego.
Kajdas:
- Młyn wodny z tartakiem z 1908 roku. Wewnątrz można zobaczyć zabytkowe maszyny z początków XX w. m.in. oryginalny walec firmy Łęgiewski i Hartwig z 1912 r. oraz worki ze zbożem i skrzynie zsypowe. Po lewej stronie budynku znajduje się nieczynna już maszyna tartaczna, a od tyłu możemy się przyjrzeć pozostałościom koła wodnego – pozostało koło zębate i przekładnia. Od 1970 r. wyposażony w napęd elektryczny. Od powodzi w 1997 roku i zerwania tamy młyn nieczynny. Od tego roku rzeka nanosi coraz więcej osadów oddalając młyn od rzeki. Na dzień dzisiejszy budynek oddalony jest od Warty o kilkadziesiąt metrów.
Osjaków:
- Neogotycki kościół św. Jadwigi wybudowany w latach 1912–1914. Na wieży kościoła znajduje się zegar wykonany w 1938 roku przez Józefa Ambroziego z Tuszyna.
- Murowana synagoga z XIX wieku. Podczas II Wojny Światowej hitlerowcy zdewastowali jej wnętrze. Po zakończeniu wojny budynek przebudowano na magazyn.
- W centrum miejscowości pomnik poświęcony ofiarom ludobójstwa niemieckiego.
- Na cmentarzu mogiła powstańców poległych 17 marca 1863 r. w bitwie pod Radoszewicami oraz mogiły ofiar niemieckiego terroru.
Konopnica:
- „Zamczysko” lub inaczej „Grodzisko” – stożkowata góra nad prawym brzegiem Warty, w odległości około 800 metrów na południowy – zachód od Konopnicy. Ma kształt ściętego stożka i jest częściowo zniszczona przez zakole Warty, w stronę której opada stromym urwiskiem, które początkowo miało 13 metrów wysokości. Stożek otoczony jest podwójnym pierścieniem wałów oraz dwiema fosami. Na północ od „Grodziska” znajduje się „Mieścisko” (podgrodzie) do którego prowadziła brukowana droga. Oddzielone od siebie były wąwozem. Gród obronny zamieszkiwany był w XIII wieku oraz pierwszej połowie XIV wieku. Jedna z najciekawszych średniowiecznych budowli obronnych w centralnej Polsce. To doskonałe miejsce na podziwianie pejzażu doliny Warty.
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Rocha z 1642 r. wybudowany na miejscu starszej budowli. Fundatorem był starosta spicymierski Hieronim Konopnicki. Od 1673 do 1864 r. należał do zakonu Paulinów, sprowadzonych do Konopnicy z Częstochowy przez arcybiskupa Jana Wężyka.
- Neogotycki pałac wybudowany w połowie XIX w. przez Henryka Marconiego. W pobliżu spichlerz dworski z połowy XIX w.
- Zabytkowy drewniany młyn z początku XX wieku. Do 1976 r. napędzały go wody rzeki Warty. Młyn w Konopnicy istniał już w XV w. – jego istnienie odnotował bowiem Jan Długosz w swoich kronikach. Obecnie młyn jest opuszczony i nie użytkowany.
Rychłocice:
- Drewniany kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny z 1770 roku.
- Klasycystyczny dwór murowany z I połowy XIX wieku, otoczony parkiem z cennym drzewostanem.
Spichlerz murowany prawdopodobnie z 1830 r. Cechuje się romantycznym stylem neogotyckim z początku XIX w.
Majaczewice:
- Skały wapieni jurajskich eksploatowane do niedawna w kamieniołomach.
Wielka Wieś B:
- Rezerwat przyrody „Winniczek” – rezerwat stepowy na terenie Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki, w pobliżu wsi Wielkiej Wsi B. Rezerwat położony jest na skarpie zbudowanej z marglii górnojurajskich oraz wapieni. Obszar rezerwatu otoczony jest gęstymi zaroślami, otaczającymi wyższe partie wzgórza porośnięte roślinnością stepu kwietnego.
Burzenin:
- murowany kościół pod wezwaniem św. Wojciecha i św. Stanisława w Burzeninie, ufundowany w 1642 r. przez Stanisława Pstrokońskiego.
- Cmentarz przykościelny otoczony murem o charakterze obronnym z wnękami od wewnątrz i otworami strzelniczymi o wykroju kluczowym.
- Dawna synagoga przy ulicy Kościelnej (obecnie magazyn)
- Cmentarz Żydowski założony w XVII w. na pograniczu Burzenina i wsi Sambórz. Całkowicie zniszczony podczas II Wojny Światowej. Zajmował ok. 2 hektarów.
- Pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego, odsłonięty 15 VIII 1991 r. Poprzedni pomnik, odsłonięty 19 marca 1928 r., przetrwał okupację niemiecką, a został zniszczony po wojnie.
- Dwór obronny w Burzeninie (przez miejscowych zwany „zamkiem”) z XVI w., wybudowany przez podskarbiego Hieronima Burzenińskiego.
Chojne:
- Murowany późnogotycki kościół św. Anny zbudowany w latach 1599-1613, który zastąpił drewnianą kaplicę z początku XVI wieku. Obecny kościół jest jednonawowy, z węższym prezbiterium; Wystrój wnętrza późnorenesansowy i barokowy z elementami gotyku. Parafia w Chojnym istnieje od 1527 r., wtedy została odłączona od Strońska przez arcybiskupa Jana Łaskiego.
- W przyległym do kościoła parku stoi dwór z XVII w. zbudowany przez Stanisława Zapolskiego.
Beleń:
- Stanowiska archeologiczne obejmujące okres kamienia łupanego do wczesnego średniowiecza. Odkryte przed II Wojną Światową przez Akademickie Koło Polskiego Towarzystwa Prehistorycznego z Poznania.
- Miejsce walk w trakcie kampanii wrześniowej podczas II Wojny Światowej o utrzymanie linii obrony na Warcie (Beleń – Zagórzyce). Odcinkiem tym dowodził d-ca 30 pułku Strzelców Kaniowskich z Warszawy podpułkownik W. Szmyd. Niemcy przerwali polską linię obrony o świcie 5 września. U podnóża skarpy zachowały się polskie schrony bojowe dla obsługi ckm.
- Coroczna inscenizacja bitwy rozegranej w dniach 4 – 5 września 1939 roku, w ramach kampanii wrześniowej II Wojny Światowej.
Męka:
- Kościół Świętego Wojciecha Biskupa i Męczennika w Sieradzu (Męka) zbudowany przed 1679 r. z fundacji Andrzeja Trzebickiego biskupa krakowskiego, który był „w Trzebiczny urodzony, a w Męce ochrzczony”. Był to kościół drewniany, w latach późniejszych obmurowany cegłą, a w latach 1945 -1958 rozbudowany o wieżę. W trakcie prac ziemnych natrafiono na butelkę, zawierającą 70 złotych monet holenderskich z lat 1728-1788. Kościół w Męce kazał zbudować Władysław Jagiełło, w miejscu gdzie kiedyś Święty Wojciech odprawiał mszę dziękczynną za zwycięstwo w bitwie pod Grunwaldem oraz dzielną postawę w tej bitwie rycerstwa sieradzkiego.
- Obok kościoła cenny drzewostan, m.in. dąb Świętego Wojciecha, który ok. 996 roku miał tu odprawiać mszę świętą. To miejsce początkowo uczczono krzyżem, zwanym w tradycji polskiej „Męką”, stąd nazwa miejscowości (obecnie dzielnicy Sieradza).
Strońsko:
- wysoki brzeg pradoliny Warty z pięknym pejzażem na kotlinę sieradzką.
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Urszuli.
- kaplica cmentarna, pocz. XIX w
Sieradz:
- tzw. Dom Kata przy ul. Ogrodowej – budynek kryjący w sobie relikt XIV-wiecznej baszty i niewielki odcinek miejskiego muru obronnego.
- budynek u zbiegu ul. Dominikańskiej i Zamkowej, zwany „kamienicą pojagiellońską”; jest to najstarsza kamienica w Sieradzu, powstała w końcu XVI lub na początku XVII wieku, obecnie siedziba Muzeum Okręgowego;
- dawny zajazd pocztowy z XIX w., obecnie siedziba m.in. Biura Wystaw Artystycznych;
- Podominikański Zespół Kościelno – Klasztorny z XIII w.;
- Kolegiata pw. Wszystkich Świętych;
- Wzgórze Zamkowe, będące pozostałością grodu kasztelańskiego, a następnie książęcego, w którego obrębie w XIII wieku wzniesiono ceglaną rotundę; w XIV wieku gród zastąpił murowany zamek królewski (starościński), wielokrotnie rozbudowywany i przebudowywany, rozebrany w końcu XVIII wieku;
- staromiejski Rynek;
- Sieradzki Park Etnograficzny;
- budynek Teatru Miejskiego, w przeszłości stajnie pocztowe;
- oficyna dworska, tzw. „Dworek Modrzewiowy”;
- drewniany kościół pw. św. Ducha;
- kościół pw. św. Wojciecha;
- synagoga z l. 1819–1824, zdewastowana podczas II wojny światowej i przebudowana przez Niemców na biura;
- zabytkowe kamienice przy ul. Dominikańskiej, Warszawskiej i Kolegiackiej;
- garnizonowy Kościół Chrystusa Odkupiciela i Najświętszego Imienia Maryi z l. 1889–1897;
- groby powstańców z 1863 roku, żołnierzy września 1939 roku oraz grób A. Cierplikowskiego – sławnego fryzjera „Antoine’a”, na miejscowym cmentarzu katolickim;
- cmentarz żydowski;
- neoklasyczny gmach I Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Jagiellończyka z lat 20. XX w.
Warta:
- Kościół i klasztor Ojców Bernardynów pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jest jednym z najważniejszych zabytków Warty. Jest miejscem kultu Sługi Bożego, Ojca Rafała z Proszowic. Bogoto strojone wnętrze stawia go w czołówce zabytków w Polsce. Klasztor i Kościół Bernardynów powstał w 1467 roku. Obiekty spaliły się dwukrotnie. Odbudowane były już murowane z fosą i mostem. W XVI wieku powstały gotyckie freski, autorstwa brata Franciszka z Sieradza. W latach 1610 – 1612 dobudowano kaplicę Świętej Anny. Pierwotny gotycki charakter przekształcił się w renesansowy (okna, portale, ołtarze) a następnie w barokowy (lata 1696 – 1708). Powstały nowe ołtarze, organy, ambona, stalle, konfesjonały oraz wieża. Wewnątrz kościoła możemy podziwiać ołtarz główny z figurą Matki Bożej Wniebowziętej wraz z czterema obrazami bocznymi: Sługa Boży Rafał z Proszowic, Święty Franciszek z Asyżu, Matka Boża Pocieszenia, Święty Antoni z Padwy.
- kościół Świętego Józefa z XVII wieku. Znajduje się pod opieką sióstr Bernardynek. Drewniana budowla z 1680 roku, uległa spaleniu w 1683 r. Odbudowana częściowo, przetrwała do roku 1763. Wtedy powstała kolejna świątynia, tym razem murowana. Niestety ta również spłonęła. Pożar wybuchł od trafienia piorunem w 1955 roku.
- Kościół Świętego Mikołaja z XIV w., przebudowany w XVII w. Świątynia w stylu gotyckim. Wewnątrz znajduje się cenny renesansowy tryptyk „Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny”, malowany na drzewie, bogato złocony, pochodzący z początku XVI w. Skrzydła tryptyku po wielu latach starań zostały odzyskane z Muzeum Narodowego w Warszawie.
- Cmentarz żydowski przy ulicy Sadowej i Kazimierza Deczyńskiego, powstał w roku 1800. Zajmuje powierzchnię około 1,3 ha. Przed II Wojną Światową otoczony był parkanem z trzech stron . Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z roku 1812 i należy do Abrahama. Do 1986 roku cmentarz był kompletnie zaniedbany, zaśmiecony, opuszczony i w większości zdewastowany. Setki macew rozbito, bądź skradziono. Praca lokalnego społecznika, Pana Ireneusza Ślipka, pozwoliła przywrócić pamięć i częściowo odtworzyć nekropolię.
- Ratusz miejski w Warcie został wzniesiony w 1842 r. Budynek spalony w 1939 r., został odbudowany według pierwotnego projektu już po II Wojnie Światowej. Obecnie w ratuszu mieści się siedziba władz miasta i gminy Warta.
- Muzeum miasta i gminy Warta zlokalizowane jest w kamienicy w centrum. Obecny budynek wzniesiono prawdopodobnie w II połowie XIX w. Zbiory muzeum to ponad 3200 muzealiów. Powierzchnia ekspozycyjna wynosi 200 m2. Na wyróżnienie zasługują ekspozycje poświęcone sławnym ludziom związanym z Wartą, m.in.: Władysławowi Reymontowi, lotnikowi, pułkownikowi Stanisławowi Skarżyńskiemu, który w 1933 roku dokonał, jako pierwszy z Polaków, samotnego przelotu przez Ocean Atlantycki oraz Stanisławowi Szukalskiemu (artyście, rzeźbiarzowi).
- Pomnik pilota, pułkownika Stanisława Skarżyńskiego, warcianina, który w 1933 roku samotnie przeleciał samolotem Atlantyk.
Zbiornik Jeziorsko:
- to retencyjny zbiornik utworzony w 1986 roku na rzece Warcie, na pograniczu powiatów: sieradzkiego, poddębickiego oraz tureckiego. Jest największym akwenem wodnym w regionie łódzkim. Wysokość zapory wynosi 12 metrów, powierzchnia 42,3 km², pojemność 202,8 mln m³ wody. Zbiornik Jeziorsko pełni funkcję retencyjną oraz rekreacyjną. W południowej części akwenu utworzono rezerwat ornitologiczny, który stanowi ostoję dla ptaków wodnych oraz wodno-błotnych, często zagrożonych wyginięciem. Można spotkać tu m.in. bociana czarnego, gęś gęgawę, mewę małą, mewę srebrzystą, mewę pospolitą, bataliony, kaczki (krzyżówka, płaskonos, czernica, głowienka), perkozy.
Małków:
- Kompleks pałacowo – parkowy w Małkowie stanowi unikalną wartość historyczną. Zajmuje powierzchnię 8 ha. Początki pierwotnego dworu sięgają lat 1810 – 1820. Wówczas posiadał bardziej skromną bryłę, a swój neoklasycystyczny wygląd uzyskał dopiero około 1912 roku. Dzieje pałacu w Małkowie powiązane są z rodami Biernackich i Pstrokońskich.
Uniejów:
- Popularne uzdrowisko termalne w centralnej Polsce w skład którego wchodzi Kasztel Rycerski, Zamek oraz zespół basenów wraz z Spa (odnową biologiczną). Nowoczesny kompleks zasilany jest podziemnymi gorącymi źródłami wód leczniczych. Zawierają one siarkę, radon, fluor, chlorki miedzi i żelaza, związki kwasu metakrzemowego oraz jod, którego zawartość jest taka jak w Bałtyku.
Gotycki Kościół Najświętszej Maryi Panny z XIV wieku, przebudowany w XVI wieku. Poważnie uszkodzony 1939 roku, po wojnie został odbudowany. Największą wartość historyczną w kościele stanowią: gotyckie prezbiterium z XIV wieku oraz ołtarze boczne z XVII wieku.
Prawosławna kaplica grobowa z 1885 roku. Pochowano w niej fundatora hrabiego Aleksandra Tolla wraz z żoną i synem Sergiuszem. W 1945 roku trumny zwłokami przeniesiono i zakopano w pobliży kaplicy. W latach 1988 – 1990 kaplica została wyremontowana.
Zamek wybudowany w latach 1360 – 1365 po najeździe Krzyżaków w 1331 roku. Zastąpił zniszczoną fortalicje drewnianą. Zmodernizowany w latach 1525 – 1534 po pożarze. Utracił wtedy dotychczasowy gotycki charakter. Od XVII wieku rezydencja, m.in. rodziny hrabiego Aleksandra Tolla. Obecnie w Zamku mieści się hotel, restauracja i sala konferencyjna.
park przy zamku z drugiej połowy XIX wieku;
dwór przy ulicy Kościelnickiej, z około 1845 roku;
CIEKAWOSTKI O KRZECZOWIE:
- w latach 80 profesor Krzysztof Cyrka z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi prowadził badania wykopaliskowe. Odkryto kilkanaście stanowisk z okresu przed 13 tysięcy lat. Był to okres po ustąpieniu lądolodu. Ówczesna fauna i flora przypominała dzisiejszą tundrę. Ziemie porastały nieliczne drzewa a krajobraz przypominał step na którym pasły się renifery. Dogodne warunki życia sprzyjały osadnictwu. Skóry reniferów służyły do ogrzewania, budowy domostw oraz jako ubrania. Z kości wyrabiano szydła, igły i ozdoby. Mięso było głównym pożywieniem uzupełnianym dziko rosnącymi owocami oraz innymi roślinami. W obozowisku mieszkało 20 – 30 osobników.
- Około 4 tys. lat temu w Krzeczowie osiedlili się rolnicy. Posiadali umiejętność wytopu metali, produkcji glinianych naczyń oraz kamiennych narzędzi. Przejęli wiarę w reinkarnację a co za tym idzie w ciałopalny obrządek pogrzebowy. Do dziś w kilku miejscach w okolicach Krzeczowa w ziemi tkwią jeszcze urny ze szczątkami ówczesnych ludzi. Niestety, z obawy przed ciekawskimi amatorami wykopywania grobów nie można podać bliższej lokalizacji tych nekropoli.